Alleenstaand ouderschap is soms een bewuste keuze. Dit geldt bijvoorbeeld voor BAM-moeders: bewust alleenstaande moeders. Anderen overkomt het. In de meeste gevallen komt het door een echtscheiding, het overlijden van de partner of door een (aanvankelijk) niet gewenste zwangerschap waarbij de vader het heeft laten afweten. Daarnaast komt het voor dat een partner veel van huis is, waardoor je niet alleenstaand bent, maar wel veel alleen bent en tegen dezelfde dingen aanloopt.

Meerlingouders hebben meer kans op een scheiding. Tijdens de geboorte van een meerling zijn, gemiddeld genomen, ouders vaker gehuwd of samenwonend dan bij eenlingen. In de loop van het ouderschap neemt het aantal echtscheidingen bij meerlingouders echter sneller toe dan bij eenlingouders. Twee- of meerlingen vragen meer aandacht en tijd van de ouders dan eenlingen. Dit heeft vaker een negatieve uitwerking op de relatie van ouders van meerlingen dan in gezinnen met kinderen van verschillende leeftijden. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat de financiële druk die een gezin ervaart, één van de belangrijkste maatstaven is voor het succes van een huwelijk of een relatie. Deze financiële druk neemt in huishoudens waarin twee- of meerlingen geboren worden het sterkst toe. Daardoor lijden zij bijna 2 keer zo vaak onder ‘financiële stress’ . Overigens is het ook zo dat moeders van meerlingen eerder geneigd zijn opnieuw te trouwen dan moeders van eenlingen.

Het alleenstaand ouderschap is extra zwaar, of je er wel of niet bewust voor gekozen hebt.

• In praktische zin: Het huishouden wordt door 1 ouder draaiende gehouden, soms nog in combinatie met een baan. Bij de zorg voor de kinderen mis je een extra paar handen.
• In emotionele zin: Je mist iemand om ruggespraak te houden over opvoeding, school, gezondheid etc. van de kinderen. Denk ook aan het niet direct kunnen delen van zorgen en frustraties of juist mooie momenten. De (haast) onmogelijkheid om je kinderen de exclusieve aandacht te schenken die – met name bij meerlingen – zo nodig is om de individuele ontwikkeling van de kinderen te stimuleren. Bij gescheiden ouders speelt er mogelijk ook nog het verdriet of boosheid over het uiteenvallen van het gezin of een stroeve relatie met een ex-partner. Ook valt met de scheiding vaak een deel van het sociale netwerk weg. Bijvoorbeeld omdat deze bij de ex-partner hoort of door een bijkomende noodzakelijke verhuizing, verder weg van vrienden. Wanneer het eenoudergezin door overlijden is ontstaan, is er bij de overgebleven gezinsleden vaak veel verdriet om de overleden ouder. Meestal worden deze eenoudergezinnen gesteund door familie en vrienden.  Maar het sociale netwerk kan ook kleiner worden door tijdgebrek of daling van inkomen van de alleenstaande ouder.
• In materiële zin: Een gezin met een meerling wordt geconfronteerd met hogere eenmalige kosten dan bij eenlingen en kan minder gebruik maken van de strategie van “doorschuiven”. Voor alleenstaande meerlingouders ziet het financiële plaatje er gemiddeld genomen nog ongunstiger uit. Slechts 14% heeft een baan, tegenover 27% van de alleenstaande ouders van een eenling. Na een scheiding daalt het inkomen in 16 % van de eenoudergezinnen onder de armoedegrens. (Bron NJi)

Hoe om te gaan met al deze uitdagingen? Hieronder zetten we de belangrijkste tips en adviezen van andere alleenstaande (meerling)ouders op een rij.

• Probeer je meerling zoveel mogelijk in één ritme te houden door ze gelijktijdig te voeden en te laten slapen.
• Laat ze spelen in een afgebakende veilige omgeving bijvoorbeeld een tweelingbox, grondbox of op latere leeftijd een speeltuintje met hek eromheen.
• Bereid meerdere voedingen/maaltijden voor. Vul poederdoosjes / de vriezer. Zet de avond tevoren vast de ontbijtspullen klaar, vul drinkbekers, schoolbroodtrommels etc.
• Leg kleding de dag tevoren klaar.
• Maak gebruik van een familieplanner / planbord voor alle afspraken.
• Maak boodschappenlijstjes, dat winkelt sneller, kost minder energie, is budgetvriendelijker.

• Zittend op de grond kan de een veilig spelen, terwijl je de ander exclusieve aandacht geeft.
• Als één van beiden eerder slaapt en de ander wakker is, haal diegene dan nog even een kwartiertje uit bed.
• Spreek af met oma/vriendin, of laat op je vrije dag de gastouder/oppas komen, zodat je op kunt splitsen. Het ene kind bij jou, het andere kind bij de ander, zodat je ze omstebeurt één op één aandacht kunt geven.
• Als de kinderen al wat ouder zijn, kan je één van hen laten afspreken met een vriendje en met de ander thuis iets samen gaan doen. Als je kinderen ook wel een dagje/weekendje zonder elkaar kunnen, zou er ook één uit logeren kunnen gaan, terwijl de ander thuis blijft.

• Omdat die extra paar handen er niet is, zijn de wandelwagen, draagzak, buggy of (rugzak)tuigjes vaak een uitkomst onderweg.
• Leg op meerdere plekken in huis voorraden aan van luiers, doekjes, schone kleren en vul de luiertas/dagrugzak steeds aan.
• Vraag de buurmeiden even je kindjes vast te houden of de fles te geven. Dan kan jij die was even in de machine gooien.
• Bestel boodschappen online en laat ze thuis bezorgen. Dit kan ook nog eens positief effect hebben op het budget, omdat je minder geneigd bent impulsaankopen te doen. Je kunt bij sommige winkels ook online bestellen en het dan afhalen. Dan heb je geen verzendkosten, maar ook veel minder winkeltijd.

• Stel ‘De dag van’ in. Om de dag heeft er één van de meerling het recht om als eerste te kiezen. Bijvoorbeeld wie er met de driewieler mag spelen, wie vandaag dat ene shirt aan mag, wie de voordeur mag openen, wie er achter mama mag zitten in de auto etc. De volgende dag is de ander aan de beurt. Je kunt dit visueel maken door een foto op het planbord te plakken op ‘de dag van’.
• Zorg voor een goed vangnet. Vraag hulp aan vrienden, familie, de buren. Vraag of ze dagdelen bij kunnen springen of wie er eventueel ’s nachts gebeld zou mogen worden of bij je zouden komen logeren om met de nachtvoedingen mee te helpen.
• Ook als ze bijvoorbeeld even op bezoek zijn. Laat ze de door jou vergeten boodschappen meenemen bijvoorbeeld. Of een extra portie eten, zodat je dat ’s avonds alleen maar hoeft op te warmen. Ook kunnen ze best zelf hun drinken in schenken (en het jouwe) als jij de kinderen verschoont of even op de kinderen letten als jij de toiletten schoon maakt. Andersom mag in beide hiervoor genoemde situaties uiteraard ook! Grijp die momenten als ze zich voordoen! En al helemaal als mensen zelf hulp aanbieden.
• En mocht schaamte spelen, probeer er overheen te stappen.  Een oud Afrikaans gezegde luidt niet voor niks: “It takes a village to raise a child”.
• Zorg ook voor een voogd voor je kinderen, voor het geval als jou iets overkomt. Je kunt dit vast leggen bij een notaris.
• Zorg niet alleen in praktische zin voor steun, maar praat ook met vriendinnen/familie over al je vragen en ervaringen. Zorg voor iemand bij wie je emotioneel steun kan vinden. Zowel voor jezelf als voor je kinderen. Zeker als er scheiding of overlijden van de andere ouder meespeelt. Het is belangrijk om daarbij ook aandacht te hebben voor de meerlingrelatie. Bij een scheiding kan dit bij de tweeling de angst teweeg brengen dat hun relatie ook uiteenvalt. Het helpt om uit te leggen dat de tweelingband anders en minder kwetsbaar is. Respecteer de onderlinge meerlingband bij beslissingen over bezoekregeling,  bij wie kinderen gaan wonen etc. Meestal is het het beste als de kinderen bij elkaar blijven.
• Als je het je financieel kunt veroorloven, kan een werkster je een hoop energie besparen.
• Wacht niet met het nemen van tijd voor jezelf tot ze uit huis zijn! Maak tijd om je op te laden. Plan weekendjes voor jezelf en breng de kinderen ergens te logeren. Ook in vakanties is dat erg fijn. Daar hebben ook je kinderen profijt van. Lees meer hierover: in ons artikel over het managen van je energie.

• Koop bulkvoorraden op bijvoorbeeld via marktplaats, vraag (met name bij babywinkels) na of er ook een tweelingkorting geldt, spaar voor kortingen, houd aanbiedingen in de gaten en als het kan (of niet anders kan), laat het thuis bezorgen. Vaak is het zo dat als je bij de bestelling bepaalde producten erbij koopt, de verzendkosten vervallen.
• Gebruik (tweedehands) wasbare luiers, gebruik verse groentes (zelf snijden).
• Stel een weekbudget in, pin dat geld voor die week.
• Werk met een (digitaal) kasboek, om overzicht te houden.
• Loop met enige regelmaat al je abonnementen en verzekeringen door. Kan het elders goedkoper? Let wel op eventuele boetes bij voortijdig opzeggen.
• Kijk of vraag op weggeefhoeken op facebook, of zoek steun bij kerken, maatschappelijke instellingen, gemeentelijke instellingen. Ga na of er  regelingen zijn voor financiële ondersteuning van alleenstaanden. Deze verschillen per gemeente.
• Vraag aan vrienden / familie met oudere kinderen of ze kleding en speelgoed naar jou door kunnen schuiven.
• Neem een abonnement op bibliotheek en speel-o-theek. Dat is vaak goedkoper dan het aanschaffen van boeken en speelgoed.
• Check bij de belastingdienst of je recht hebt op toeslagen / heffingskortingen.
• Informeer, als je blijft of gaat werken, bij de belastingdienst of je in aanmerking komt voor extra tegemoetkoming kinderopvang voor alleenstaande ouders.
• Reken uit, als je blijft of gaat werken, hoeveel uur werken het meest ideaal is (in combinatie met eventuele toeslagen).
• Informeer, als je (nog) niet werkt je goed over arbeidsplicht en eventuele ontheffing van de arbeidsplicht via de gemeente waarin je woont.

• Zoek als je met je handen in het haar zit op tijd naar professionele hulp.
• Zoek contact met andere alleenstaande meerlingouders. Bijvoorbeeld via:
  • Besloten NVOM Forum
  • Besloten NVOM Facebookgroep
  • Besloten Facebookgroep “Alleenstaande tweelingmama’s”:

De belangrijkste tip: Blijf ademhalen en genieten. En sta stil bij het feit dat je dit allemaal alleen voor elkaar krijgt!

• Eenoudergezinnen – Nederlands Jeugd Instituut. 2014
• Financiële gevolgen van een meerling – NVOM Kenniscentrum, 2014.
• Het grote tweelingenboek, pag 394-395 – Coks Feenstra, 2009
• Eerste hulp bij meerlingouderrelatiecrises – Trudie Willemsen, Meerlingen Magazine september 2015
• twinversity.com
• opvoeden.nl
• mamaenzo.nl
• gezondheidsnet.nl